Dem Partili Oduncu, sordu: kadınlar için ne yaptınız?
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Batman Milletvekili Zeynep Oduncu Kutevi, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde kadınların toplumsal hayatta karşılaştıkları sorun alanlarını Meclis gündemine taşıdı.
81 KENT İÇİN 81 SORU ÖNERGESİ
Oduncu, 81 ilin her biri için ayrı ayrı hazırladığı soru önergeleriyle; kadına yönelik şiddet, toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, karar mekanizmalarında yetersiz temsil ve iş hayatındaki eşitsizlikler gibi önemli konularda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın çalışmalarını sorguladı.
Sorularının Bakan Mahinur Özdemir Göktaş tarafından yanıtlanmasını isteyen Oduncu, önergesinde 2024 yılı itibariyle Türkiye’de kadın cinayetleri ve kadına yönelik şiddet vakalarında endişe verici bir artış gözlemlendiğine dikkat çekti.
329 GÜNDE 405 KADIN KATLEDİLDİ, 276 ŞÜPHELİ KADIN ÖLÜMÜ
Verdiği önergelerde; Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine yer veren Oduncu, 2023 yılında 315 kadının erkekler tarafından öldürüldüğünü, 248 kadının ise şüpheli şekilde hayatını kaybettiğini aktardı. Oduncu, ancak 2024 yılı henüz tamamlanmadan 405’ın kadının erkekler tarafından katledildiğini, 276 kadının ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdiği bilgisini paylaştı.
ADALET YERİNE CEZASIZLIK: FAİLLERİ CESARETLENDİRİYOR
Bu verilerin, Türkiye’de kadınların maruz kaldığı şiddet ve ayrımcılıkla mücadele konusunda daha etkin politikalar oluşturulması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdiğine dikkat çeken Oduncu, “Özellikle İstanbul Sözleşmesi’nden çekinilmesi ve 6284 sayılı Kanun’un uygulanmaması, kadınlar için koruma önlemlerinin yetersizliği ve devletin bu konuda sorumluluğunu yerine getirememesi, kadınlar açısından daha tehlikeli bir ortam yaratmıştır. Şiddet mağduru olan kadınların önemli bir bölümü, katledilmeden önce ilgili kurumlara başvurarak yardım talep etmiş, ancak yeterli koruma önlemleri sağlanmamıştır. Öyle ki hayatını kaybeden kadınların büyük bir bölümünün daha önce koruma talep etmiş olmasına rağmen, bu taleplerin çoğu sonuçsuz kalan kadınlar olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan çalışmalar, kadına yönelik şiddet vakalarında koruma tedbirlerine uyulmaması nedeniyle tekrarlayan ihlallerin yaşandığını göstermektedir. Ayrıca, ‘iyi hal indirimi’ gibi ceza indirimleri ve yine birçok davanın cezasızlıkla sonuçlanması, adaletin tecelli etmesi önünde bir engel teşkil etmekte ve şiddet faillerini cesaretlendirmektedir” ifadelerini kullandı.
‘BAKANLIĞIN ŞİDDETİ ÖNLEMEYE DÖNÜK ÇALIŞMALARI YETERSİZ’
Şiddet mağduru kadınların yeterli sayıda yaşam evine erişim sağlayamadığını ve psikolojik destek ağlarına ulaşmakta zorluklar yaşadığına da değinen Oduncu, “Bu durum, devletin ve ilgili bakanlığın erkek şiddetini önlemek için alması gereken somut önlemlerin eksikliğini ortaya koymaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, işyerlerinde mobbing, düşük ücret politikaları, kayıt dışı istihdam ve ayrımcılık, kadınların ekonomik olarak güçlenmesinin önünde büyük engeller oluşturmakta ve Bakanlığın bu sorunlara yönelik yetersiz müdahaleleri kadınları ekonomik hayatın da dışına itmektedir” diye kaydetti.
‘MEDYA KADINLARI SUSTURUYOR, ERİL SÖYLEM KADINLARI GÖLGELİYOR’
Kadınlar karşı karşıya kaldığı bir diğer ayrımcılığın ise medyada eril söylem kullanımı olduğuna işaret eden Oduncu, “Bu durum, medyanın kadınları nasıl temsil ettiğinden, kadınları ele alış biçimlerine kadar geniş bir yelpazede kendini göstermektedir. Geleneksel cinsiyet rolleri ve toplumsal beklentiler üzerinden inşa edilen eril dil, kadınların medya içeriklerinde genellikle ikinci planda kalmasına, sadece fiziksel özelliklerine odaklanılmasına ve belirli kalıplara sıkıştırılmasına yol açmaktadır. Bu nedenle, medyada cinsiyetçi dilin ve söylemlerin ortadan kaldırılması, kadınların daha eşit ve adil bir şekilde temsil edilmesi açısından kritik öneme sahiptir” ifadelerini kullandı.
‘SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ, TÜM TOPLUMUN GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİRECEKTİR’
Oduncu, önergesinin devamında, “Kadınların karşı karşıya kaldığı bu temel sorunların belirlenmesi ve çözüm yollarının ortaya konulması hayati bir öneme sahiptir. Kadına yönelik şiddet, toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, karar mekanizmalarında yetersiz temsil ve iş hayatındaki eşitsizlikler gibi kritik konuların çözümü, yalnızca kadınların değil, tüm toplumun geleceğini şekillendirecek adımlardır. Bu nedenle, bu konuların görmezden gelinmesi veya geçiştirilmesi kabul edilemez” dedi.
BAKANLIĞIN YANITLARI RAPORLAŞTIRILIP, KAMUOYU İLE PAYLAŞILACAK
81 ayrı soru önergesine verilecek yanıtların kapsamlı bir rapor haline getirilerek, kamuoyu ile paylaşılacağı bilgisini de paylaşan Oduncu, “Kadınların toplumsal hayatta karşılaştıkları bu sorun alanları üzerine hazırlayacağımız kapsamlı rapor, toplumda var olan eşitsizlikleri gözler önüne sererken, çözüm için kararlı bir iradeyi de gerekli kılacaktı. Rapor, sadece durum tespiti yapmakla kalmayacak, aynı zamanda sorumluların hesap verebilirliğini artıracak önemli bir adımı temsil edecektir” diye belirtti.
Oduncu, 81 il için ayrı ayrı hazırladığı soru önergelerinde, Bakan Göktaş’tan şu soruların yanıtını istedi:
- “Batman’da 2014-2024 yılları arasında kaç kadın, şiddet sonucu yaşamını yitirmiştir? Aynı dönem aralığında Batman’da kaç şüpheli kadın ölümü yaşanmıştır?
- Batman’da kadın cinayetlerinin ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi için bakanlığınızın hayata geçirdiği somut çalışmalar nelerdir?
- Batman’da 2014-2024 yılları arasında kadına yönelik şiddet olaylarında uygulanan koruma kararlarının ihlal edilme oranı nedir?
- Batman’da 2014-2024 yılları arasında kadın cinayetlerinde öldürülen kadınların kaçı daha önce şiddet gördüğü için bakanlığınıza başvuru yapmıştır? Bakanlık, bu başvurularla ilgili hangi tedbirleri almıştır?
- Batman’da şiddet gören kadınlar için bakanlığınız bünyesinde oluşturulan sığınma evi sayısı ve bunların kapasitesi nedir? Sığınma evlerinin kapasiteleri yeterli midir, yeterli değilse bakanlığınız bu konuda ne tür önlemler almayı planlamıştır?
- Batman’da, bakanlığınız tarafından kadınlara yönelik şiddetle ilgili yürütülen farkındalık kampanyaları nelerdir? Bu kampanyalar için son 10 yılda ne kadar bütçe ayrılmıştır, bunların etkinliği nasıl ölçülmektedir?
- Batman’da bakanlığınızın, şiddet mağduru kadınlar için erişilebilir ve yaygın bir psikolojik destek ağı var mıdır? Yoksa kurulması için bakanlığınızın hangi çalışmaları bulunmaktadır?
- 2014-2024 yılları arasında Batman’da kadınların işyerlerinde uğradıkları mobbing bildirimi kaçtır? Bakanlığınız, kadınların iş yerlerinde uğradıkları mobbingin önlenmesi adına kentte hangi önlemleri almıştır?
- Batman’da 2014-2024 döneminde kadınların emek sömürüsüne uğramalarının önlenmesi amacıyla asgari ücret, iş güvenliği ve kayıt dışı istihdam konularında hangi somut iyileştirmeler yapılmıştır?
- Batman’da kadın istihdamını artırmak için bakanlığınızın 2014-2024 yılları arasında yaptığı projeler nelerdir? Bu projelere ne kadar bütçe ayrılmıştır? Bu projelerin etkinliği nasıl ölçülmektedir? Bu projeler, kadınların karşılaştığı hangi yapısal sorunları çözmüştür?
- Kadınların siyasi temsilinin artırılması konusunda, 2014-2024 yılları arasında bakanlığınız tarafından Batman’da yürütülen çalışmalar ve projeler nelerdir? Bu konuda ne kadar bütçe harcanmıştır?
- Çalışan kadınların bakım yükümlülükleri nedeniyle işgücü piyasasından dışlanmasını engellemek adına, esnek çalışma modelleri ve kreş imkanları sağlama konusunda bakanlıkça, Batman’da hangi çalışmalar yapılmıştır?
- Batman’da toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için bakanlığınızın 2014-2024 döneminde yaptığı çalışmalar nelerdir? Bu çalışmalar için ne kadar bütçe harcanmıştır?
- Batman özelinde, kadınlara yönelik fiziksel, psikolojik ve ekonomik şiddetin engellenmesi amacıyla bakanlığınızın belirlediği hedefler nelerdir? 2014-2024 döneminde bu hedefler, ne ölçüde gerçekleşmiştir?
- Kadın cinayetlerinde sıklıkla dile getirilen “iyi hal indirimi” ve benzeri ceza indirimlerine karşı bakanlığınızın görüşü nedir? Bu durumun toplumda yarattığı cezasızlık algısına karşı bakanlığınızın, Batman özelinde bir çalışması var mıdır?
- Bakanlığınız, 2014-2024 yılları arasında Batman’da kadına yönelik işlenen suçlarla ilgili kaç davaya müdahil olmuştur?
- Batman’da 2014-2024 yılları arasında kadınların uğradığı taciz, tecavüz gibi vakalara karşı bakanlığınız ne tür somut önlemler almıştır?
- Batman’da kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi amacıyla, girişimcilik ve mesleki eğitim projelerine ne kadar bütçe ayrılmıştır ve bu projelerin etkinliği nasıl ölçülmektedir?
- Kadına yönelik dijital şiddet ve siber zorbalık vakalarının önlenmesi adına bakanlığınız Batman’daki çalışmaları nelerdir?
- Kadınlara yönelik ayrımcılığı ve şiddeti pekiştiren cinsiyetçi söylemlerle mücadele konusunda bakanlığınız Batman’da medya ve eğitim kurumlarına yönelik yürüttüğü çalışmalar nelerdir?”